Η Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα σε σημείο αναφοράς του ενεργειακού χάρτη

Η ευρωβουλεύτρια της Νέας Δημοκρατίας και μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μαρία Σπυράκη μιλά στο NEWS 24/7 για την ενεργειακή μετάβαση, τις ανατιμήσεις και τους κλιματικούς στόχους Ελλάδας και Ευρώπης.

Το "σπουδαίο βήμα" με την υιοθέτηση του κλιματικού νόμου για μείωση των ρύπων μέχρι το 2030, η ανάγκη για ενεργειακή αλλά και ευρύτερη αναβάθμιση μεταφορών και υποδομών, καθώς και μία σειρά πολιτικών και συμφωνιών για ενεργειακή μετάβαση και αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής που δεν είναι υπόθεση "μίας κυβέρνησης ούτε ενός πολιτικού κύκλου, αλλά της γενιάς μας, για τον πλανήτη που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας" συνέθεσαν το περιεχόμενο της συνέντευξής μας με τη Μαρία Σπυράκη στο κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Η ευρωβουλεύτρια της ΝΔ, μέλος της Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, καθώς και της Ειδικής επιτροπής για την καταπολέμηση του καρκίνου μιλά στο NEWS 24/7 για τις εναλλακτικές και ενδεδειγμένες μορφές ενέργειας στις οποίες οφείλουμε να στραφούμε, τονίζοντας την ανάγκη "ενίσχυσης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών" σε συνδυασμό με την "κατάρριψη των μύθων" γύρω από αυτές.

Σχολιάζει την "προσωρινή", όπως είπε, κατάσταση της αύξηση του κόστους σε φυσικό αέριο και ρεύμα, τονίζει τη σημασία των ταμείων που θα υποστηρίξουν τα ευάλωτα νοικοκυριά, βλέπει "μόνο θετικά" την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ ξεκαθαρίζει πως "οι στιγμές είναι για να περνάνε" αναφερόμενη στον πρόσφατο ανασχηματισμό και την υπόθεση Αποστολάκη.

Είχατε υποδεχτεί με θέρμη τον κλιματικό νόμο στο Ευρωκοινοβούλιο που στοχεύει στη μείωση των ρύπων τουλάχιστον κατά 55% μέχρι το 2030. Θα ήθελα, λοιπόν, να σας ρωτήσω αν είναι εφικτό κάτι τέτοιο να συμβεί και επειδή είδαμε τους Πράσινους και την Ευρωπαϊκή Αριστερά να τον καταψηφίζουν, αν θεωρείτε πως ένα τέτοιο ποσοστό μείωσης είναι συνάμα και ικανοποιητικό.

“Ξεκινώντας από το αν είναι εφικτό, η πρότασή μας είναι αποτέλεσμα εντατικής διεργασίας και διαβουλεύσεων και βασίζεται σε μελέτη επιπτώσεων που έχει παραγγείλει και παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε αυτή τη μελέτη επιπτώσεων εμφανίζεται ότι είναι εφικτό, με ανάπτυξη και πολιτικές που αφορούν τη νομοθεσία, να μειώσουμε κατά τουλάχιστον 55% τους ρύπους του θερμοκηπίου ως το 2030 με έτος αναφοράς το 1990. Είναι ένα σπουδαίο βήμα και πρέπει να κινητοποιηθούμε προς τα εκεί. Θεωρώ ότι ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο και η υπερβολή στη στοχοθεσία που ετέθη από την πλευρά των Πρασίνων και της Αριστεράς, το μόνο που κάνει είναι να υπονομεύει ένα ενιαίο και πολύ ισχυρό μέτωπο το οποίο δημιουργήθηκε και είναι το μέτωπο που συνιστούν η κεντροδεξιά, δηλαδή το ΕΛΚ, οι Σοσιαλιτσές και οι Φιλελεύθεροι των Renew. Αυτό το μέτωπο είναι και το μέτωπο των κυβερνήσεων στην Ευρώπη. Άρα, μαζί με τον κλιματικό νόμο που ψηφίσαμε εδώ, δεσμεύουμε με έναν τρόπο τις κυβερνήσεις μας να προχωρήσουν πολύ γρήγορα στην εκπόνηση και την υπερψήφιση στα εθνικά κοινοβούλια του δικού τους κλιματικού νόμου. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα θετικό το ότι έχει δημιουργηθεί μία καταρχήν συναίνεση από την πλευρά του ΚΙΝΑΛ, δεδομένου ότι η κυρία Γεννηματά έχει ήδη ζητήσει να εκπονηθεί και να προχωρήσει ο κλιματικός νόμος και ο πρωθυπουργός αποδέχτηκε αυτή την πρόσκληση. Θεωρώ πως θα υπάρχει έδαφος για ευρύτερες συμφωνίες γιατί η υπόθεση της αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής και η εφαρμογή των πολιτικών που αφορούν την Κλιματική Αλλαγή δεν είναι υπόθεση μίας κυβέρνησης ούτε ενός πολιτικού κύκλου. Είναι η υπόθεση της γενιάς μας για τον πλανήτη που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας”.

Το FitFor55 αποτελεί τη δέσμη για έναν επιμέρους στόχο. Ο ευρύτερος στόχος είναι μία κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη, συνδυαστικά με έναν επίσης σημαντικό στόχο που είναι να συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Θεωρείτε ότι θα το καταφέρουμε και πώς;

“Αναφέρεστε στη Συμφωνία του Παρισιού. Κοιτάξτε, για να καταλήξουμε στη Συμφωνία του Παρισιού πρέπει να κάνουμε επιμέρους πολιτικές. Και για να καταλαβαίνουν οι πολίτες που μας έδωσαν την εντολή να είμαστε εδώ τι ακριβώς κάνουμε, εκπονούμε τη νομοθεσία εκείνη που θα βοηθήσει να περάσουμε πολύ γρήγορα στην αναβάθμιση των κτιρίων, όχι μόνο την ενεργειακή, την εκ βαθέων αναβάθμιση, γι’ αυτό κι εδώ μιλάμε για το Renovation Wave που θα αφορά για παράδειγμα την αντιμετώπιση των απωλειών ενέργειας, αλλά συγχρόνως θα αφορά και την ποιότητα του αέρα, θα αφορά και το εξωτερικό περιβάλλον στα κτίρια. Βάζουμε ήδη έναν στόχο αναβάθμισης 3% των δημοσίων κτιρίων ανά έτος προκειμένου να δεσμεύσουμε τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα γιατί στην προηγούμενη φάση, η οδηγία για την αναβάθμιση των κτιρίων δεν είχε τύχη, ούτε απόδοση. Προχωρούμε στις βιώσιμες μεταφορές και στην αντικατάσταση των παλαιού τύπου μεταφορικών μέσων με καινούργια που θα είναι ως επί το πλείστον ηλεκτρικά υδρογόνου και αυτό γίνεται με κινητροδότηση, είτε από τον Τακτικό Κοινοτικό Προϋπολογισμό είτε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Προχωρούμε στην κατεύθυνση της ένταξης στο εμπόριο εναερίων ρύπων, τόσο των κτιρίων όσο και των μεταφορών, μαζί με τη βαριά βιομηχανία προκειμένου να βοηθήσουμε να υλοποιηθούν αυτές οι πολιτικές και ταυτόχρονα για να μην υπάρξουν αλλαγές στις τιμές και να μπορέσουν να υποστηριχτούν οι πιο ευάλωτοι δημιουργείται το νέο μεγάλο Κοινωνικό Ταμείο για να υποστηρίξουμε τους πιο ευάλωτους προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτή τη μεγάλη αλλαγή. Όλα αυτά θα είναι η κοινοτική νομοθεσία που θα υποδεχτούν τα κράτη-μέλη και μένει να δουλέψουμε πάρα πολύ ώστε αυτή η νομοθεσία να γίνει γρήγορα πράξη. Ξέρετε, για να έχουμε φθηνή ενέργεια, καθαρό αέρα, καλύτερη ποιότητα ζωής μέσα στα κτίρια, μεταφορές που δεν θα ρυπαίνουν και συγχρόνως θα είναι αξιόπιστες, πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί και συγχρόνως να αυξήσουμε το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε ο εξηλεκτρισμός να προέρχεται από καθαρή ενέργεια, πράσινη ενέργεια και έτσι να μη ρυπαίνει ούτε στην έναρξή του”.

Στο Κοινωνικό Ταμείο αναφέρθηκε και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ευρωκοινοβούλιο. Θα θέλατε να μας σχολιάσετε την τοποθέτησή της σχετικά με τις δεσμεύσεις της Επιτροπής;

“Περιμένουμε από την Κομισιόν μία γενναία πρωτοβουλία προκειμένου να μπορέσουμε να αυξήσουμε το ποσό και τελικά να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε όλους τους πιο ευάλωτους στην Ευρώπη. Το Κοινωνικό Ταμείο περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων, όπως πρώτα απ’ όλα η ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών, όχι των μόνιμων, των προσωρινών, γιατί κυρίως αυτό που πρέπει να κάνουμε με τα μόνιμα ευάλωτα νοικοκυριά είναι να αναβαθμίσουμε τις κατοικίες τους για να τους δώσουμε τη δυνατότητα να έχουν βιώσιμες μεταφορές και δουλειές μέσα από τις νέες υποδομές τις οποίες υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση”.

Ο δρόμος της ενεργειακής μετάβασης αποδεικνύεται ακανθώδης και μάλλον “αλμυρός”. Θεωρείτε πως η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου είναι μία προσωρινή κατάσταση και πώς θα μπορέσει η Ελλάδα να τη διαχειριστεί;

“Η κατάσταση αυτή είναι πράγματι προσωρινή. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι μπορούμε προσωρινά να επιτρέψουμε να πληρώνουν τον λογαριασμό τα ευάλωτα νοικοκυριά. Ούτε μπορούμε να επιτρέψουμε να εκτιναχθεί το κόστος της παραγωγής στην Ελλάδα επειδή η κατάσταση αυτή είναι προσωρινή, έστω και για συγκεκριμένους μήνες. Για τον λόγο αυτό θεωρώ ότι η ελληνική κυβέρνηση έπραξε άριστα για τη δημιουργία του ειδικού ταμείου που θα υποστηρίξει τις τιμές ώστε να μη φτάνουν υψηλές στον τελικό καταναλωτή, αντιθέτως να απορροφηθεί όλο το κόστος. Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει στην Ελλάδα να πάρουμε μία συνολική απόφαση και αυτό αφορά τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου να συμφωνήσουμε ότι θα εργαστούμε όλοι μαζί στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών και θα καταρρίψουμε τους μύθους. Τους μύθους που θέλουν να καίγονται τα δάση για να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες, τους μύθους που θέλουν να εγκλωβίζονται τα πουλιά όταν θα μπαίνουν σε χωροθετημένα σημεία ανεμογεννήτριες στη θάλασσα, τους μύθους που θεωρούν ότι τα φωτοβολταϊκά μπορούν να προκαλέσουν άλλες ασθένειες κλπ. Είμαστε σε μία στιγμή που έχουμε όλες τις δυνατότητες να το κάνουμε. Η τεχνολογία έχει γίνει πιο φτηνή, έχουν πέσει πολύ οι τιμές, το ενδιαφέρον για την Ελλάδα ειδικά στο κομμάτι των offshore ανεμόμυλων είναι πάρα πολύ ψηλό διεθνώς και επίσης προχωρούν οι νέες τεχνολογίες, όπως η δημιουργία της ενέργειας από κύματα και βιομεθάνιο. Έχω την τιμή να ηγούμαι του φακέλου εκ μέρους του Ευρωκοινοβουίου για τη στρατηγική για το μεθάνιο. Ο στόχος μας είναι να δώσουμε κίνητρα στον αγροτικό τομέα και ταυτόχρονα να φροντίσουμε ώστε ακόμη και οι τελευταίες χωματερές στην Ευρώπη -δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε πολλές από τις τελευταίες χωματερές στην Ευρώπη- να μπορούν να χρησιμοποιούν το μεθάνιο που εκπέμπουν ως βιοαέριο για τις δικές τους ανάγκες ηλεκτροδότησης και ενεργειακής δυνατότητας και ό,τι περισσεύει να το διοχετεύουν στο δίκτυο”.

Ποιες είναι πιο στοχευμένες και προσφιλείς προς το περιβάλλον εναλλακτικές μορφές ενέργειας που η Ελλάδα θα πρέπει να στραφεί στο εξής, δεδομένης ταυτόχρονα της γεωφυσικής και γεωπολιτικής της θέσης;

“Η Ελλάδα είναι μία χώρα που, με την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση μπορεί να εξελιχθεί πολύ γρήγορα σε σημείο αναφοράς στον ενεργειακό χάρτη. Πρέπει ταυτόχρονα με την παραγωγή της ενέργειας να δημιουργηθούν και οι υποδομές αποθήκευσης της ενέργειας. Θα πρέπει να υπάρξει επαρκής χώρος για αποθήκευση του μεταβατικού καυσίμου, που είναι το φυσικό αέριο, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να μπούμε και στη νέα εποχή, που είναι η εποχή της αποθήκευσης της πράσινης ενέργειας μέσα από νέες μεθόδους οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα να αποθηκεύεται η πράσινη ενέργεια με τη μορφή, είτε υδροηλεκτρικής ενέργειας, είτε με τη μορφή υδρογόνου. Αυτή τη στιγμή είναι σχετικά πρώιμο να μιλήσει κανείς για τη μαζική παραγωγή του πράσινου υδρογόνου, όμως το 2024 είναι αύριο, η Κομισιόν έχει θέσει έναν πρώτο στόχο για το 2024 και πλέον δουλεύουμε και σενάρια συμπληρωματικότητας του υδρογόνου, δηλαδή υδρογόνου που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδρογόνο που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, τα οποία όμως “απανθρακοποιούνται” μέσα από ειδικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης και περαιτέρω χρήσης του άνθρακα που προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα”.

Ο ρόλος του InvestEU σε περιοχές που βρίσκονται σε φάση απολιγνιτοποίησης ποιος θα είναι;

“Θα είναι κομβικός και συμπληρωματικός. Συμπληρωματικός διότι είναι πάρα πολλά τα κεφάλαια που οδηγούνται στις περιοχές για την απολιγνιτοποίηση. Οδηγούνται κεφάλαια από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, από το Ταμείο Ανάκαμψης, από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης στον βαθμό που μας αναλογούν, άρα το InvestEU μπορεί να διαδραματίσει εκεί έναν συμπληρωματικό ρόλο στη διαδικασία της ανάπτυξης των επενδύσεων διότι δημιουργείται και ένα, επιτρέψτε μου τον όρο, ιδανικό επενδυτικό περιβάλλον για όσους θέλουν να αναπτύξουν, είτε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είτε να χρησιμοποιήσουν τη βιομηχανική παράδοση αυτών των περιοχών προκειμένου να αναπτύξουν τις βιομηχανίες τους στις περιοχές της δικής μας Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης”.

Πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε στη χώρα μας μία μεγάλη ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ. Από την αντιπολίτευση έγινε λόγος για ξεπούλημα. Εσείς πώς σχολιάζετε αυτή την εξέλιξη κι επειδή διανύουμε και μία περίοδο ανατιμήσεων, πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την αγορά και τον τελικό καταναλωτή;

“Καταρχήν είναι πολύ θετικό για τον τελικό καταναλωτή γιατί χρειαζόμαστε δίκτυα. Χρειαζόμαστε δίκτυα που θα είναι αξιόπιστα και τα οποία θα μπορέσουν να υποστηριχτούν με ιδιωτικές επενδύσεις. Είναι προφανές ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε αυτή την υπόθεση μόνο καλό μπορεί να κάνει στη χώρα μας και το είδαμε αυτό και περιόδους των κρίσεων, όπου κρίθηκε δυστυχώς και η αξιοπιστία των δικτύων και ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε πολύ εύκολα να τα επισκευάσουμε”.

Μετά την ολοκλήρωση του ανασχηματισμού είχατε δηλώσει ότι “δεν ήταν και η καλύτερη στιγμή της κυβέρνησης”. Τι ακριβώς εννοούσατε;

“Αυτό που είπα. Αλλά πέρασε. Ξέρετε, οι στιγμές είναι για να περνάνε. Αυτό το έχουμε αφήσει πίσω μας, η διαδικασία με την αλλαγή και ανακατανομή ρόλων στην κυβέρνηση έχει ολοκληρωθεί από τον πρωθυπουργό, του οποίου είναι και η αποκλειστική αρμοδιότητα. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε στη ΔΕΘ με ένα συγκροτημένο και στοχευμένο πρόγραμμα, το οποίο είναι αντανάκλαση της ιδεολογικής μας τοποθέτησης ως κεντροδεξιά και ως χώρος που εκπροσωπεί τη μεσαία τάξη: Πρώτον, η υποστήριξη των θέσεων εργασίας για τη νέα γένια και δεύτερον ελάφρυνση της μεσαίας τάξης μέσα από τις φοροαπαλλαγές και η δυνατότητά της να αναπτύξει την επιχειρηματικότητα και να αναπτύξει τις μικρομεσαίες επενδύσεις μέσα από θα της είναι διαθέσιμα”.

Και μία ερώτηση εκτός "ατζέντας" επειδή είστε και στην ειδική επιτροπή για την καταπολέμηση του καρκίνου. Μέσα στο διάστημα της πανδημίας, όπου το Σύστημα Υγείας δέχτηκε μεγάλη πίεση, ποιες ήταν οι συνθήκες και οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι καρκινοπαθείς;

“Όλα τα συστήματα υγείας, όπως ξέρετε, κρίθηκαν στα όριά τους στην ΕΕ, άρα η Ελλάδα δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Το γεγονός, όμως, ότι μέσα από την πίεση έγιναν επενδύσεις που πλέον αποκτούν μόνιμα χαρακτηριστικά όπως είναι η αύξηση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση. Αυτό που κάναμε στη μόνιμη επιτροπή για τον καρκίνο και θα ολοκληρώσουμε τη δουλειά μας μέχρι το τέλος του χρόνου είναι ότι προσπαθούμε να εκπονήσουμε, σε συνεργασία με την Κομισιόν, ένα ολιστικό σχέδιο που βασίζεται στην πρόληψη, στην ισότητα, στις ευκαιρίες στη θεραπεία σε όλα τα είδη του καρκίνου. Κι αυτό μας θα βοηθά στο να κατανοήσουμε και το πρόβλημα και τις γενεσιουργές του αιτίες στον βαθμό που η επιστήμη έχει τα ανάλογα εργαλεία. Ωθούμε την ΕΕ μέσα από την επιτροπή για την αντιμετώπιση του καρκίνου ώστε να μπορέσει να κινητροδοτήσει αλλά και να πιέσει τη φαρμακοβιομηχανία να προχωρήσει σε περισσότερα καινοτόμα φάρμακα. Ένα φάρμακο δεν μπορεί να μοιάζει με ένα άλλο που κυκλοφόρησε με την ίδια πατέντα. Να υπάρχει ισότητα στην πρόσβαση των φαρμάκων στα συστήματα υγείας στα κράτη-μέλη και κυρίως να μπορούμε να ολοκληρώσουμε αυτή την προσπάθεια μέσα από την ενσωμάτωση όλων των ειδών καρκίνου. Δηλαδή, βάζουμε και το κομμάτι του καρκίνου του δέρματος και του παιδικού καρκίνου που είναι πολύ μεγάλη υπόθεση. Να θυμίσουμε πως είναι και μήνας ευαισθητοποίησης του παιδικού καρκίνου. Ξεκίνησε μία καμπάνια, δουλεύουμε για να αναδείξουμε τον αθέατο καρκίνο, κάθε χρόνο 300 παιδιά στην Ελλάδα νοσούν από παιδικό καρκίνο, είναι όμως η μάχη που μπορούμε να κερδίσουμε. Το μόνο που χρειάζεται σε αυτή την περίπτωση είναι η έγκαιρη διάγνωση και ειδικά φάρμακα που θα απευθύνονται σε αυτές τις ηλικίες, την παιδική και την εφηβική”.