Το θεραπευτικό άγριο φυτό Primula, που χρησιμοποιείται τα τελευταία 30 χρόνια στην ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία, απειλείται με εξαφάνιση λόγω παράνομης υπερσυγκομιδής. Συγκεκριμένα, στην περιοχή της Καστοριάς, στα σύνορα με την Αλβανία, οι ελληνικές αρχές συλλαμβάνουν σχεδόν καθημερινά κατά την εαρινή περίοδο παράνομα εισερχόμενους από την Αλβανία, οι οποίοι ξεριζώνουν υπερβολικά μεγάλες ποσότητες με σκοπό τη μεταφορά στη χώρα τους και την εξαγωγή προς πώληση. Τελευταία μάλιστα, συνελήφθησαν τέσσερα ατόμα που συνέλεξαν φυτά συνολικού βάρους 120 κιλών.
Δεδομένου ότι το φυτό εντάσσεται στο προστατευτικό πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97 για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας με έλεγχο του εμπορίου τους, καθώς και της Σύμβασης της Ουάσινγκτον για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES), ερωτάται η Επιτροπή:
- Προτίθεται να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση του κινδύνου εξαφάνισης συγκεκριμένων ειδών, ιδίως με τη συμπλήρωση του κανονισμού ως προς την εισαγωγή τους από τρίτες χώρες με υιοθέτηση επιπλέον περιορισμών ώστε να πιστοποιείται η νόμιμη συγκομιδή των άγριων φυτών που εισάγονται στην ΕΕ;
- Μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων προγράμματα ενημέρωσης για την ορθή συγκομιδή των άγριων θεραπευτικών φυτών και ενίσχυσης της δραστηριότητας συλλογής από κατοίκους ορεινών περιοχών των κρατών μελών ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των υπό εξαφάνιση ειδών και η οικονομική ενίσχυση των κατοίκων των ορεινών περιοχών, οι οποίοι θα προσπορίζονται μέσω της συγκομιδής συμπληρωματικό εισόδημα;
Απάντηση του κ. Sinkevičius εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Το γένος Primula (πρίμουλα) δεν προστατεύεται από τη σύμβαση για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES)(1) και, κατά συνέπεια, δεν περιλαμβάνεται ούτε σε κάποιο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 338/97 του Συμβουλίου(2). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να αναλάβει δράση για την ενίσχυση της προστασίας του εν λόγω φυτού στο πλαίσιο του νομικού πλαισίου για τη ρύθμιση του εμπορίου άγριων ειδών. Από την οικογένεια Primulaceae, μόνο ένα γένος «Cyclamen spp.» περιλαμβάνεται στο προσάρτημα II της σύμβασης CITES και στο παράρτημα B του εν λόγω κανονισμού. Τα είδη του φυτού Primula που, σύμφωνα με τις διαθέσιμες εκθέσεις(3), απαντούν στην ελληνική επικράτεια δεν προστατεύονται από την οδηγία για τους οικοτόπους(4). Συνεπώς, η προστασία τους επαφίεται στην εθνική νομοθεσία.
Δεδομένου ότι η ενωσιακή νομοθεσία δεν προστατεύει το φυτό πρίμουλα, δεν υπάρχουν επί του παρόντος χρηματοδοτούμενα έργα για την εξασφάλιση της προστασίας του. Στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στήριξη για τη διατήρηση των φυτικών γενετικών πόρων που θεωρείται ότι απειλούνται από γενετική διάβρωση, καθώς και για την ενθάρρυνση της συνεχούς χρήσης των γεωργικών εκτάσεων σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως περιοχές φυσικών ή άλλων ειδικών περιορισμών(5).
(1)https://cites.org/
(2)Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 338/97 του Συμβουλίου, της 9ης Δεκεμβρίου 1996, για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας με τον έλεγχο του εμπορίου τους (ΕΕ L 61 της 3.3.1997, σ. 1-69).
(3)Βάσει του άρθρου 17 της οδηγίας για τους οικοτόπους.
(4)Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7-50).
(5)Άρθρα 28 και 31, αντίστοιχα, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1305/2013 για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 487-548).