Συνέντευξη στον Γιώργο Καλλίνη από την εφημερίδα Τύπος Θεσσαλονίκης.
Όλος ο πλανήτης έχει στραμμένο το βλέμμα στη Γλασκώβη, εκεί που διεξάγονται οι συζητήσεις για το μέλλον του πλανήτη μας και τις δεσμεύσεις των κρατών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η συμμετοχή των ΗΠΑ και του προέδρου Μπάιντεν στις συνομιλίες δίνει αέρα αισιοδοξίας, όμως απομένει να δούμε πόσο αποφασισμένοι είναι οι ηγέτες του κόσμου.
Αποφασισμένη όσο ποτέ και επιφορτισμένη με την ευθύνη της εισήγησης της νέας πρωτοβουλίας της ΕΕ στη μάχη για το κλίμα, είναι η ευρωβουλευτής της ΝΔ Μαρία Σπυράκη, η οποία καλείται λίγο πριν δώσει μια ιστορική ομιλία στη Γλασκώβη, να απαντήσει στο TyposThes για όλα τα καίρια σημεία του αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
«Η 26η διεθνής συνάντηση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη Γλασκώβη δεν μοιάζει με τις προηγούμενες, στη βάση ότι δεν θέτει νέους στόχους. Είναι όμως η συνάντηση εκείνη που θα κρίνει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού, να κρατηθεί δηλαδή χαμηλότερα από 2 βαθμούς κελσίου η αύξηση της θερμοκρασίας σε σύγκρισή με τη προβιομηχανική περίοδο.
Αυτή η διάσκεψη θα κρίνει τη δυνατότητα, τη θέληση, την πολιτική βούληση των ισχυρών οικονομιών να κάνουν τις δεσμεύσεις τους πράξη. Σε αυτή τη βάση, η Γλασκώβη συγκεντρώνει τα βλέμματα όλου του κόσμου και αυτό που βλέπουμε ως τώρα είναι ότι, παρά τις δεσμεύσεις, πολλές από τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν οι ισχυρές οικονομίες, δεν εκπληρώθηκαν.
Για παράδειγμα, θα έπρεπε ως το 2023 η χρηματοδότηση προς τις αναδυόμενες οικονομίες και αναπτυσσόμενες χώρες να φτάσει τα 100 δις δολάρια, αυτή τη στιγμή κινείται περίπου στα 78-79 δις και είμαστε ήδη στο 2021. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε σε αυτή τη σύνοδο να αντιμετωπίσουμε έναν νέο ρύπο, το μεθάνιο.
Έχουμε περάσει στο επίπεδο μια παγκόσμιας δέσμευσης για τη μείωση των ρύπων του μεθανίου και μέχρι τώρα έχουν προσχωρήσει σε αυτή τη δέσμευση 100 χώρες, κάτι που σημαίνει ότι βρισκόμαστε σε μια πραγματική πρόοδο», σχολιάζει η ευρωβουλευτής.
«Πρέπει οι ισχυροί να βάλουν το χέρι στην τσέπη»
Η πορεία των συνομιλιών στη Γλασκώβη θα εξαρτηθούν από τις… ορέξεις των ισχυρών του πλανήτη. Υπάρχει χώρος για αισιοδοξία, όπως τονίζει η Μαρία Σπυράκη, όμως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο στοίχημα για να κερδηθεί
«Αναμφισβήτητα, το γεγονός ότι ολόκληρος ο πλανήτης κινητοποιείται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους, είναι μια εξέλιξη που εμπνέει αισιοδοξία. Σκεφτείτε ότι αυτό το καλοκαίρι, η μισή Ευρώπη πνίγηκε και η άλλη μισή κάηκε. Είναι προφανές ότι χρειάζονται επείγουσες δράσεις, ειδικά για τον αναπτυσσόμενο κόσμο που πληρώνει πιο ακριβά από όλους αυτές τις συνέπειες. Κόσμος εκτοπίζεται από τα χωριά του, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, τα ποτάμια πλημμυρίζουν, ο Αμαζόνιος καίγεται και δημιουργούνται συνολικά καταστάσεις απόλυτης δυσανεξίας στον πλανήτη, για την οποία απόλυτος υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος.
Άρα η απόφαση να ασχοληθούμε με το κλίμα και να στρίψουμε το τιμόνι της οικονομίας σε φιλικότερες στο περιβάλλον μορφές ενέργειας, ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και νέες μορφές αντιμετώπισης των αγαθών, έχοντας απόλυτη αίσθηση ότι ο πλανήτης δεν είναι μίας χρήσεως, αλλά ο χώρος που θα παραδώσει η γενιά μας στην επόμενη, είναι ένα σημαντικό βήμα. Μένουν όμως πολλά να γίνουν.
Για να γίνουν πολλά, πρέπει να προσχωρήσουν οι ισχυρές χώρες του πλανήτη σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια και είναι πολύ σημαντικό που οι ΗΠΑ επέστρεψαν στο τραπέζι των συζητήσεων και έχει δημιουργηθεί ένας άξονας της Δύσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ έχουν βάλει στόχο να γίνουν οικονομίες μηδενικού άνθρακα μέχρι το 2050. Μένει να δούμε πως θα κινηθούν οι υπόλοιπες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη, οι οποίες έχουν πολύ σοβαρές επιφυλάξεις.
Η Κίνα, θυμίζω, ότι έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα είναι κλιματικά ουδέτερη χωρίς άνθρακα μέχρι το 2060 και έχει δεσμευτεί ότι θα σταματήσει τις επενδύσεις και την τεχνική βοήθεια στο εξωτερικό για εγκαταστάσεις που καίνε άνθρακα, ωστόσο για το εσωτερικό της δεν μας έχει δώσει πληροφορίες και μένει ασαφές αν η Κίνα θα μπορεί να ακολουθήσει τον δεδομένο οδικό χάρτη. Ταυτόχρονα, η Κίνα είναι πάρα πολύ επιφυλακτική για το αν θα δεσμευτεί για την πρωτοβουλία για τη μείωση του μεθανίου.
Η Ινδία, η οποία είναι η τέταρτος ρυπαντής του πλανήτης, καταλαβαίνετε ότι αντιμετωπίζει πολύ μεγάλες δυσκολίες στις αλλαγές του ενεργειακού μείγματος, κυρίως λόγω φτώχιας. Είναι πραγματικά ένα πάρα πολύ δύσκολο στοίχημα, στο οποίο πρέπει όλοι οι ισχυροί να βάλουν το χέρι στην τσέπη και όλοι οι ρυπαντές να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί».
Η πρωτοβουλία Σπυράκη και ΕΕ για το μεθάνιο
Η ευρωβουλευτής της ΝΔ, ηγήθηκε μια νέας πρωτοβουλίας για μείωση των εκπομπών μεθανίου, ως μια δεύτερη στρατηγική για να ανακουφιστεί ο πλανήτης από τα αέρια του θερμοκηπίου. Μάλιστα, στη Γλασκώβη, η κ. Σπυράκη θα κάνει τη σχετική εισήγηση εκ μέρους της ΕΕ, με όλα τα βλέμματα του πλανήτη στραμμένα πάνω της.
«Έχει τεράστια σημασία ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε την προσπάθεια για τη μείωση του μεθανίου. Κατορθώσαμε στο Στρασβούργο να εξασφαλίσουμε την αποδοχή της έκθεσης μου με συντριπτική πλειοψηφία, με αποτέλεσμα η ΕΕ να πορεύεται με στρατηγική βάση τη μείωση του μεθανίου, την οποία θα εισηγηθώ εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις ομιλίες στη Γλασκώβη. Προτείνουμε τρία πράγματα:
Στον τομέα της ενέργειας:
- Μείωση των εκπομπών του μεθανίου στη μεταφορά της ενέργειας, ειδικά του φυσικού αερίου και των πετρελαιοειδών μέσα από ένα σύστημα έγκαιρης επαλήθευσης και καταγραφής των στοιχείων και έγκαιρης επιδιόρθωσης όπου υπάρχουν διαρροές,
- δραστική μείωση των εκπομπών μεθανίου στην επεξεργασία του πετρελαίου και κυρίως στα πετροχημικά
-και ολοκληρωτική εξαφάνιση των εκπομπών μεθανίου στα εγκαταλελειμμένα ορυχεία, κάτι που μας αφορά γιατί έχουμε τη Δυτική Μακεδονία.
Στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων:
- απόλυτος διαχωρισμός των οργανικών απορριμμάτων όσο πιο κοντά στην πηγή, για να μη καταλήγουν στις χωματερές και να εκπέμπουν μεθάνιο
-τη χρήση των οργανικών απορριμμάτων κυρίως, με στόχο την παραγωγή βιομεθανίου που είναι ένα ανανεώσιμο αέριο που μπορεί να διοχετευθεί στο δίκτυο και μπορεί να μας προσφέρει ενέργεια, δηλαδή μπορούν τα απορρίμματα να μετατραπούν σε χρήματα.
Στον τομέα της κτηνοτροφίας:
-Να συμβάλουν οι κτηνοτροφικές μονάδες με την κοπριά και τα υπολείμματα της τροφής, τα οποία μπορούν να μετατραπούν με κατάλληλη επεξεργασία σε βιομεθάνιο και να οδηγηθεί στο δίκτυο διανομής φυσικού αερίου και να αποτελέσει ταυτόχρονα με τη μείωση εκπομπών μεθανίου, μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία για τους κτηνοτρόφους μας.
Ο στόχος είναι μια παγκόσμια δέσμευση για να μειωθούν οι ρύποι του μεθανίου 30%, ως το 2030, με έτος αναφοράς το 2020. Με τη μείωση του μεθανίου θα έχουμε μείωση της αύξησης της θερμοκρασίας. Θα είναι μια γρήγορη νίκη, παράλληλα με όλη την προσπάθεια που κάνουμε για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, θα μπορούμε να πούμε καλώς εχόντων των πραγμάτων ότι μέσα σε 10 χρόνια, με πρωτοβουλία της ΕΕ, καταφέραμε να δώσουμε μια μεγάλη ανακούφιση στον πλανήτη».
Ήδη σε αυτή τη συμφωνία έχουν μπει η ΕΕ, οι ΗΠΑ και 6 από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα, όπως μας εξηγεί η κ. Σπυράκη. «Αισθάνομαι τιμή και ευθύνη, γιατί εκπροσωπώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην εισήγηση για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, μια πρωτοβουλία που καθιστά την ΕΕ ως την ηγέτιδα δύναμη σε αυτή την προσπάθεια και ηγείται δια του παραδείγματος. Για αυτό το λόγο, έχουμε την υποχρέωση εκτός του να νομοθετήσουμε, να παρέχουμε και κίνητρα, για να μειωθεί το μεθάνιο στην πράξη μέσα από μικρές επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Κάθε μέρα που περνάει είναι σε βάρος μας και σε βάρος των παιδιών μας, όπως ειπώθηκε στην ομιλίας έναρξης των συζητήσεων στη Γλασκώβη. Σας λέω μετά λόγου γνώσεως, ότι όταν επιτρέπουμε στους απρόθυμους να καθυστερούν τις προσπάθειες μας, σκάβουν όχι μόνο το δικό μας τάφο, αλλά και των παιδιών μας».
Οι πρωτοβουλίες της Ελλάδας
Η Ελλάδα όπως και στην πανδημία, βρίσκεται στην πορεία να γίνει θετικό παράδειγμα για τη μετάβαση σε μια πιο «πράσινη οικονομία», όπως εξηγεί η κ. Σπυράκη.
«Η Ελλάδα βρέθηκε στην εμπροσθοφυλακή των χωρών που δεσμεύτηκαν να τελειώσουν με το κάρβουνο, με το λιγνίτη. Βάλαμε μάλιστα δεσμευτικές ημερομηνίες ως το 2023 για τα παλιά εργοστάσια και ελπίζοντας ότι μέχρι το 2025 δεν θα έχουμε λιγνίτη στο ενεργειακό μας μείγμα. Αυτή η ημερομηνία είναι 3 χρόνια νωρίτερα από την αρχική δέσμευση του πρωθυπουργού.
Ανεβάζουμε ταχύτητες και η Ελλάδα γίνεται ελκυστικός χώρος για πράσινες επενδύσεις. Η Ελλάδα έχει ήλιο, αέρα και θάλασσα και μπορεί να έχει ενέργεια από παντού από ανεμογεννήτριες, αλλά και από την καινούργια πρωτοβουλία για το μεθάνιο. Πρέπει, όμως στην πορεία να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές που θα βοηθήσουν στη μετάβαση, η οποία θα γίνει με φυσικό αέριο».
Όμως και η Θεσσαλονίκη μπορεί να έχει κεντρικό ρόλο στη νέα εποχή της ενεργειακής μετάβασης, σύμφωνα με την ευρωβουλευτή. «Η Θεσσαλονίκη με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα που διαθέτει η πόλη μας, η κατεύθυνση στην στροφή της πράσινης ενέργειας, των ανανεώσιμων πηγών, της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων με πράσινες υποδομές, είναι στοιχεία που η Θεσσαλονίκη μπορεί να εξελίξει αυτοδύναμα και να δώσει το παράδειγμα μιας πόλης που ηγείται σε αυτή την προσπάθεια».
Τα μηνύματα στους πολίτες
Η κ. Σπυράκη απάντησε στην ερώτηση μας για τα απαραίτητα βήματα που μπορούν να κάνουν άμεσα οι πολίτες και μπορούν να νικήσουν την καχυποψία που περιβάλλει όλες αυτές τις μεγάλες αλλαγές.
«Όσοι έχουν την ευκαιρία, να προχωρήσουν σε αιτήματα ενεργειακής αναβάθμισης των σπιτιών τους, ένα βασικό εργαλείο που χρηματοδοτείται αφειδώς από την ΕΕ, άλλωστε η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο μερίδιο από τα υπόλοιπα κράτη και από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Είναι το κλειδί για να αναβαθμιστεί η ποιότητα της ζωής μας και να αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια της ενέργειας.
Οι ανεμόμυλοι, οι ανεμογεννήτριες, οι πράσινες στέγες, τα φωτοβολταϊκά είναι μέρος του τοπίου της υπόλοιπης Ευρώπης. Δεν μπορεί η Δανία να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εμείς που έχουμε ηλιοφάνεια 300 μέρες το χρόνο, αέρα στα νησιά μας, να εμπλεκόμαστε σε θεωρίες συνωμοσίας ότι καίγονται επίτηδες δάση για να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες.
Πρέπει να βοηθήσουμε τον τόπο μας να γίνει ενεργειακά αυτοδύναμος. Να φύγει από τα ορυκτά καύσιμα, να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής, να μειώσει δραστικά τις τιμές της ενέργειας. Η πληροφόρηση είναι το κλειδί».