Κατ΄αρχήν ευκαιρίες για επενδύσεις και παραγωγή νέου πλούτου. Ενώ μέχρι το καλοκαίρι του 2016 η Ελλάδα και ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες ήταν απούσες στη «μοιρασιά» του πακέτου Γιούνκερ- μάλιστα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Γύρκι Κατάινεν υποστήριζε τότε ότι ακόμη και κάποιοι υπουργοί του έλεγαν πως «δεν ενδιαφέρονται»- στη συνέχεια τα πράγματα βελτιώθηκαν. Σήμερα οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αντλήσει πάνω από πέντε δισεκατομμύρια ευρώ. Αλλά όπως επισημαίνει η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη «μπορούμε καλύτερα. Διότι αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να φτάσει και στην τελευταία μικρομεσαία επιχείρηση το όφελος από αυτό το στρατηγικό εγχείρημα της ΕΕ. Οι νέες προτάσεις δίνουν στην Ελλάδα μια σημαντική ευκαιρία. Ποσά που φτάνουν στα 1,6 δις ευρώ μοχλεύονται για να δώσουν 5,5, δις ευρώ, ωστόσο αυτό γίνεται στο επίπεδο των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Το στοίχημα λοιπόν είναι πώς θα φτάσουν τα οφέλη αυτά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις».
Για να γίνει αυτό, επισημαίνει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής, τα επενδυτικά σχέδια περνούν μέσα από δύο «φίλτρα»: είτε από τον αποκαλούμενο «Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβούλων» που επιδιώκει την ταχύτερη ωρίμανση και υλοποίησή τους, είτε από μία εθνική αναπτυξιακή τράπεζα. «Εδώ, για την Ελλάδα, υπάρχει ένα ζήτημα» λέει η Μαρία Σπυράκη στην Deutsche Welle. «Η συμφωνία της τρίτης αξιολόγησης δεν περιγράφει με λεπτομέρειες τον ρόλο της εθνικής αναπτυξιακής τράπεζας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές απορίες αν δύναται να χρησιμοποιηθεί ως φορέας για να δημιουργηθούν τομεακές και περιφερειακές επενδυτικές πλατφόρμες. Έχει σημασία παράλληλα για την Ελλάδα να ενισχυθεί ιδιαιτέρως ο τομέας του τουρισμού με επενδύσεις, με έξυπνες και αποδοτικές λύσεις, αλλά και να γίνουν έργα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Προτεραιότητα σε έργα υψηλού επενδυτικού ρίσκου
Το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ είχε αρχίσει με μία πρώτη «μαγιά» 16 δισεκατομμυρίων ευρώ από ήδη εγκεκριμένα προγράμματα, με σκοπό να «μοχλεύσει» πάνω από 300 δισεκατομμύρια από τον ιδιωτικό τομέα. Πολλοί είχαν επιδείξει δυσπιστία ως προς την αποτελεσματικότητα του σχεδιου, αλλά το αποτέλεσμα δικαιώνει τον Γιούνκερ. Την Τετάρτη το Ευρωκοινοβούλιο αποφάσισε να ανεβάσει το «ταβάνι» των κονδυλίων από τα 315 στα 500 δισεκατομμύρια ευρώ και παράλληλα να επεκτείνει χρονικά το πρόγραμμα ως το 2020. Πάντως δεν λείπει η κριτική όσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή των έργων, με τις πλούσιες χώρες να επωφελούνται ιδιαίτερα από το «πακέτο Γιούνκερ» για να στηρίξουν έργα, τα οποία όμως θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να χρηματοδοτηθούν από ιδιωτικές τράπεζες. Αυτό ακριβώς το σημείο βελτιώνεται με τη νέα στόχευση της Κομισιόν, εκτιμά ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι». «Μιλάμε για projects που είναι περισσότερο επικίνδυνα, που είτε απευθύνονται στην περιφέρεια, είτε είναι πιο μικρά, για παράδειγμα τα νησιωτικά τα δικά μας. Και για projects με συγκεκριμένους στόχους: υγεία, νέες θέσεις εργασίας, κυρίως για νέους, έρευνα και καινοτομία, προστασία του περιβάλλοντος και κλιματική αλλαγή, βιώσιμες μεταφορές. Βλέπουμε λοιπόν πως ένα επαναστατικό εργαλείο, όπως ήταν το πακέτο όταν παρουσιάστηκε, τώρα μπορεί να τροποποιηθεί και πραγματικά να απαντήσει στις ανισότητες που υπάρχουν στην Ένωση» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Μπορεί να δηλώνει κατ΄αρχήν αισιόδοξος ο Μίλτος Κύρκος, ωστόσο δεν παραλείπει να επισημάνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο επενδυτής στην ελληνική πραγματικότητα. Λέγοντας μάλιστα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να χάσει πόρους δισεκατομμυρίων, όπως έχει ήδη χάσει τη χρηματοδοτική «ένεση» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέσω του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. «Δεν έχουμε τις δυνατότητες να συνδυάσουμε τους επενδυτές με τις εταιρίες που έχουν τις έξυπνες ιδέες και χρειάζονται χρηματοδότηση», επισημαίνει. «Οι Κύπριοι, ας πούμε, έχουν κάνει έναν ηλεκτρονικό κόμβο, που συνδυάζουν αυτές τις δύο πλευρές. Εμείς ακόμη σχεδιάζουμε κάποια ωραία πράγματα που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν. Φοβάμαι πως, όπως και στην ποσοτική χαλάρωση του Ντράγκι, κάπου χανόμαστε και δεν θα καταφέρουμε αυτόν τον πακτωλό ευρωπαϊκών χρημάτων να τον κατευθύνουμε και στη χώρα μας».
«Κοινωνικές δράσεις» στο πακέτο Γιούνκερ;
Η ευρω-ομάδα της Αριστεράς είχε ασκήσει εξ΄αρχής κριτική στο πακέτο Γιούνκερ, λέγοντας ότι δεν είναι σωστό να ενισχύονται μεγάλα έργα υποδομής σε χώρες που είναι ούτως ή άλλως οικονομικά ισχυρές. Όπως λέει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο, Γκάμπι Τσίμερ «πάντα ζητούσαμε να διοχετευθούν πόροι από το πακέτο Γιούνκερ σε οικονομικά ασθενέστερες χώρες, προσφέροντάς τους μία αφετηρία για να αναπτυχθούν οικονομικά. Παράδειγμα: ο ίδιος ο Γιούνκερ είχε υποσχεθεί ότι το 5% των κονδυλίων θα χρηματοδοτούσαν κοινωνικές δράσεις. Πολλοί υπουργοί Εργασίας στην ΕΕ προτείνουν να δοθούν πόροι για παρεμβάσεις σε χώρες με εξαιρετικά υψηλό ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία ή και οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση, ότι αυτές οι δαπάνες δεν θα προσμετρώνται στο δημόσιο χρέος με βάση τα κριτήρια του συμφώνου σταθερότητας...»