Γνωμοδότηση σχετικά με την έκθεση όσον αφορά τις προόδους που επετεύχθησαν στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.   υπογραμμίζει ότι η COP21 κατέστησε σαφή τον κύριο ρόλο των πόλεων και των περιφερειών στην ενεργειακή μετάβαση καθώς και την συμβολή τους στον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο της πολιτικής συνοχής στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την Ενεργειακή Ένωση·

2.   εκτιμά ότι τα ειδικά χαρακτηριστικά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η δυνατότητα εφαρμογής τους σε μια σειρά κλίμακες και σε μεγάλο αριθμό τομέων δραστηριότητας και συστημάτων, όλων των μεγεθών, καθιστούν τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, τις πόλεις τους και τις αστικές, περιαστικές και αγροτικές περιοχές τους τα πιο νευραλγικά σημεία της μετατροπής σε καθαρές κοινωνίες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και άλλων ρύπων· είναι της άποψης ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να αξιοποιηθούν πιο αποτελεσματικά· υπογραμμίζει ότι η αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξυπηρετεί τον στόχο να καταστούν οι πηγές αυτές πιο προσιτές και να συμβάλουν στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στον πράσινο τομέα·

3.   υπενθυμίζει ότι η εξάρτηση από ορισμένες μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει, εκτός από τις κλιματικές επιπτώσεις, και αναμφισβήτητες γεωπολιτικές επιπτώσεις και επιπτώσεις στην ασφάλεια·

4.   θεωρεί ότι το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής μπορούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων που έχουν καθοριστεί από την οδηγία 2009/28/ΕΚ και από το Πλαίσιο 2030 για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και στη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας που αφορούν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης· υπογραμμίζει τη σημασία της θεματικής συγκέντρωσης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, η οποία αναμένεται να συμβάλει στη διοχέτευση επενδύσεων προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως υπό το φως του εξέχοντος ρόλου του θεματικού στόχου «Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς»· καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για τον σκοπό αυτό, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τις ευκαιρίες που υπάρχουν για την ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης· υπενθυμίζει τις κοινές διατάξεις στο ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής που υποστηρίζουν την επιλεξιμότητα των σχεδίων που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ιδιωτικά νοικοκυριά, δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις και πιστεύει ότι η περιφερειακή ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία θα μπορούσε να επιτευχθεί με αυτήν τη χρηματοδότηση, θα αποτελούσε σημαντική συμβολή της πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο αυτό·

5.   επισημαίνει τη σημασία της στενής και λεπτομερούς παρακολούθησης της χρήσης της χρηματοδότησης της ΕΕ για τις προσπάθειες αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα, προκειμένου να καταρτιστεί βάση δεδομένων που θα χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση μελλοντικών στρατηγικών, καθώς και για την παρακολούθηση της χρηματοδότησης και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της·

6.   επισημαίνει τη στήριξη που παρέχεται μέσω του Ταμείου Συνοχής για την τηλεθέρμανση, και εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο σε αυτόν τον τομέα, ως εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα·

7.   εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η στήριξη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία ανήλθε στο 1,1% των πόρων για την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2007-2013, αυξήθηκε μόνο στο 1,4% των ίδιων πόρων για την περίοδο 2014-2020· επισημαίνει, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα μεγαλύτερης συμβολής των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας 2009/28/ΕΚ·

8.   σημειώνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη τα οποία απέχουν ακόμη πολύ από την επίτευξη των στόχων που προβλέπονται στην οδηγία, η κινητοποίηση των ΕΔΕΤ για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένει σχετικά περιορισμένη· ενθαρρύνει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, ιδιαίτερα στα εν λόγω κράτη μέλη, να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρονται από τα ταμεία ΕΔΕΤ και, στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία του σχεδιασμού «από τη βάση προς την κορυφή» βιώσιμων ενεργειακών μέτρων και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών· παρατηρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες, οι πόροι και τα επίπεδα ανάπτυξης σε όλα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες της ΕΕ·

9.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εντείνουν τη συνεργασία τους προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, ιδίως κάνοντας χρήση των μηχανισμών συνεργασίας που έχουν συσταθεί με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

10. φρονεί ότι οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, καθώς και οι περιοχές με περιορισμένες ή ανύπαρκτες διασυνδέσεις υποδομών ενεργειακών συστημάτων («ενεργειακές νησίδες»),  μπορούν να θέσουν ως στόχο τους την ενεργειακή αυτονομία και υπογραμμίζει ότι ο στόχος της ενεργειακής ασφάλειας θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της χρηματοδότησης τόσο των ΕΔΕΤ όσο και του ΕΤΣΕ, ώστε, λαμβανομένων υπόψη των τοπικών πόρων, να αξιοποιηθεί πλήρως το ενεργειακό δυναμικό των εν λόγω περιοχών·

11. πιστεύει, επίσης, ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να ενθαρρυνθεί, σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, η αυτοπαραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ξεκινώντας από τα δημόσια κτίρια, προκειμένου να ενισχυθεί η συνολική αυτάρκεια και, με αυτόν τον τρόπο, η ενεργειακή ασφάλεια·

12. ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες να εντείνουν τα μέτρα που ήδη εφαρμόζουν ή έχουν ήδη θεσπίσει  και να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλίσουν καθαρές, βιώσιμες, ασφαλείς, αποτελεσματικές και αποδοτικές από ενεργειακή άποψη μεταφορές, μέσω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, δεδομένου ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί προς την κατεύθυνση της επίτευξης του στόχου του 10% για το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν είναι πλήρως ικανοποιητική· θεωρεί ότι οι επενδύσεις στα συστήματα φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων που έχουν σχεδιαστεί σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα για όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες με βάση τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες τους για την επίτευξη του στόχου της φιλικότερης δυνατής προς το περιβάλλον αστικής κινητικότητας· ζητεί να υπάρξει χρηματοδότηση επενδύσεων σε μέσα μαζικής μεταφοράς που κινούνται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και παροχή πρόσθετων οικονομικών κινήτρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ούτως ώστε να ευνοηθούν η  διασύνδεση των αστικών και περιαστικών περιοχών, και η προώθηση μεγαλύτερης αυτάρκειας, ανταγωνιστικότητας, οικονομικής ανάπτυξης, βελτίωσης της οδικής ασφάλειας και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας·

13. ζητεί από την Επιτροπή να εκτιμήσει, μέσω της διενέργειας ποσοτικών μετρήσεων που θα αφορούν την χρηματοδότηση από τα ΕΔΕΤ η οποία θα διατεθεί υπέρ του τομέα των μεταφορών (70 δισεκατομμύρια ευρώ), την πραγματική επίπτωση που θα έχουν τα εν λόγω ταμεία στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ρύπων και να επιτύχει μετάβαση προς άλλους τρόπους μεταφοράς στον τομέα των μεταφορών·

14. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ θα περιλαμβάνει όλους ανεξαιρέτως τους στόχους που συμφώνησαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της οδηγίας 2009/28/ΕΚ καθώς και τους στόχους που συμφωνήθηκαν από το Συμβούλιο για το 2030 και οι οποίοι περιλαμβάνουν απαίτηση για μείωση των εκπομπών και παρέχουν στα κράτη μέλη την ευελιξία να καθορίσουν τις δικές τους οικονομικά αποδοτικές επιλογές·

15. καλεί την Επιτροπή, για τους σκοπούς  της νέας οδηγίας που θα καθορίζει τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 βάσει του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια, να αναπτύξει εθνικούς και περιφερειακούς δείκτες αξιολόγησης σε στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη, με βάση τις περιφερειακές ιδιαιτερότητές τους, με στόχο την επίτευξη των στόχων της ΕΕ που προβλέπονται σε αυτό το πλαίσιο·

16.       καλεί την Επιτροπή και τον Όμιλο ΕΤΕπ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση του ΕΤΣΕ και των σχετικών επενδυτικών πλατφορμών του Σκέλους Υποδομής και Καινοτομίας, προκειμένου να ενεργοποιηθούν επενδύσεις σε κράτη μέλη με υψηλό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·