Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα δύο πρόσφατων ελληνικών προγραμμάτων «Αριστοτέλης»
και «Αλέξανδρος» κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοιού έχει εμφανιστεί επιδημία λοίμωξης
HIV στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη από το σύνολο των
συμμετεχόντων στο πρόγραμμα «Αριστοτέλη ΙΙ», ποσοστό 10-12% απεβίωσε μέσα σε ενάμιση χρόνο.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στην ελλιπή ενημέρωση των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών, στη μη
διενέργεια συχνών ελέγχων για HIV και σε ελλιπή πρόσβαση σε προγράμματα υποκατάστασης, ενώ
αντίστοιχη επιδημία παρατηρήθηκε πρόσφατα σε Λουξεμβούργο και Σκωτία.*
Δεδομένου ότι οι νέες στρατηγικές της ΕΕ για την ασφάλεια και τα ναρκωτικά παρέχουν στα κράτη
μέλη εργαλεία για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ενώ και η Ευρωπαϊκή έκθεση του
Οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά του 2021(ΕMCDDA) καταδεικνύει ακριβώς την αύξηση της
χρήσης και της παραγωγής ναρκωτικών στην Ευρώπη**,
ερωτάται η Επιτροπή
1. Τι στοιχεία έχει στη διάθεσή της για την εκτόξευση του ΗΙV στην Ελλάδα;
2. Ποια εργαλεία μπορούν να αξιοποιηθούν απο τις νέες ευρωπαϊκές στρατηγικές για την
αντιμετώπιση του ζητήματος;
3. Υπάρχουν ευρωπαϊκά κονδύλια που μπορούν να διατεθούν για την υλοποίηση εθνικών
προγραμμάτων περίθαλψης και ενημέρωσης των χρηστών;
* https://parallaximag.gr/epikairotita/epistrefei-ragdaia-to-aids-se-narkomaneis-athinas-kai-
thessalonikis
** https://www.emcdda.europa.eu/edr2021
E-000814/2022
Απάντηση της κ. Κυριακίδου, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (12.5.2022)
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) παρακολουθεί τις επιδημικές εξάρσεις του HIV και αξιολογεί τους κινδύνους[1], ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την επιτήρηση και την παρακολούθηση[2].Σύμφωνα με την τελευταία του έκθεση[3] στην Ελλάδα το 2020 καταγράφηκαν 601 νέα κρούσματα του HIV [4][5].Το 17,6 % των κρουσμάτων του ιού HIV που διαγνώστηκαν στη χώρα είχε ως αιτία τη μετάδοση λόγω της χρήσης ενδοφλέβιων ναρκωτικών[6].Τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου του HIV που είναι προσαρμοσμένα σε βασικές ομάδες κινδύνου συνεχίζουν να παραμένουν επίκαιρα στις χώρες της ΕΕ / του ΕΟΧ.Τα προγράμματα μείωσης των επιβλαβών συνεπειών μεταξύ των ατόμων που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών και των σεξουαλικών τους συντρόφων είναι ζωτικής σημασίας και θα πρέπει να διατηρηθούν και να επεκταθούν στις περιοχές που οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι περιορισμένες, ιδίως όταν μεταβάλλονται τα πρότυπα χρήσης ναρκωτικών.
Στην επιτελική προτεραιότητα της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την περίοδο 2021-2025[7] σχετικά με τις παρεμβάσεις για τη μείωση του κινδύνου και των επιβλαβών συνεπειών περιλαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη και τη θεραπεία λοιμωδών νόσων που μεταδίδονται με το αίμα.Το σχέδιο δράσης[8] προβλέπει δράσεις για τη διατήρηση ή την ενίσχυση των μέτρων μείωσης του κινδύνου και των επιβλαβών συνεπειών και μέτρα για τη μείωση του επιπολασμού λοιμωδών νόσων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, όπως ο ιός HIV. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας εξέδωσε οδηγό με πρακτικές συμβουλές για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των μέτρων αντιμετώπισης[9].
Η υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του ελέγχου και της ενημέρωσης του κοινού για τις ασθένειες αποτελεί πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα.Η Επιτροπή στηρίζει τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των κρατών μελών[10] και χρηματοδοτεί δράσεις για την πρόληψη του HIV και των συλλοιμώξεων, την έγκαιρη ανίχνευση, τη σύνδεση με την περίθαλψη, τη μείωση των επιβλαβών συνεπειών και την προσέγγιση των ομάδων κινδύνου στο πλαίσιο των προγραμμάτων για την υγεία[11] και EU4Health[12].
Επίσης, το ECDC παρέχει ειδική ανά χώρα στήριξη και τεκμηριωμένους πόρους για τη δημόσια υγεία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επικοινωνία με το κοινό[13].
Στο πλαίσιο ειδικής συντονιστικής ομάδας[14] τα κράτη μέλη μπορούν, από την πύλη της ΕΕ για τις βέλτιστες πρακτικές, να επιλέγουν δράσεις προς υλοποίηση[15].
[1]https://www.ecdc.europa.eu/en/all-topics-z/hiv-infection-and-aids/threats-and-outbreaks-hiv-infection-and-aids
[2]https://www.ecdc.europa.eu/en/hiv-infection-and-aids·https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/guidance-brief-prevention-and-control-blood-borne-viruses-prison-settings ·https://academic.oup.com/cid/article/71/11/2905/5910027
[3]https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/hiv-aids-surveillance-europe-2021-2020-data
[4] Δηλαδή 5,6 κρούσματα σε πληθυσμό 100.000 ατόμων.
[5] Τα δεδομένα στην έκθεση αυτή παρουσιάζουν τα στοιχεία για τα νέα κρούσματα HIV που διαγνώστηκαν έως το τέλος του 2020, την περίοδο της παγκόσμιας πανδημίας COVID-19, η οποία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό όλες τις χώρες της ΕΕ / του ΕΟΧ.Ο αντίκτυπος της πανδημίας στους ανθρώπινους πόρους στα εργαστηριακά και τα κλινικά ιδρύματα και στα ιδρύματα δημόσιας υγείας έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο παρατήρησης και συνεχίζει κατά την περίοδο 2021-2022.Σε συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ / του ΕΟΧ, το ECDC, η περιφερειακή έδρα του ΠΟΥ στην Ευρώπη, καθώς και κλινικοί και κοινοτικοί εταίροι θα εξετάσουν προσεκτικά τον αντίκτυπο στα μέτρα επιτήρησης και πρόληψης του HIV, με σκοπό να στηρίξουν την αδιάλειπτη συλλογή ευρωπαϊκών δεδομένων υψηλού επιπέδου για τον HIV και το AIDS. Τα δεδομένα αυτά τροφοδοτούν τις δράσεις αντιμετώπισης που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε πώς η συνεχιζόμενη πανδημία μπορεί να επηρεάσει τη συχνότητα εμφάνισης του HIV, ιδίως σε περιοχές και ομάδες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
[6] Σε σύγκριση με το 3,8% των κρουσμάτων στην ΕΕ/στον ΕΟΧ.
[7] ΕΕ C 102I της 24.3.2021, σ. 1.
[8] ΕΕ C 272 της 8.7.2021, σ. 2.
[9]https://www.emcdda.europa.eu/publications/mini-guides/drug-related-infectious-diseases-health-and-social-responses_en
[10] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A32013D1082 καιhttps://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2016%3A739%3AFIN
[11] Για παράδειγμα:https://www.hareact.eu - https://www.ucl.ac.uk/global-health/research/a-z/hepcare - https://webgate.ec.europa.eu/chafea_pdb/health/projects/761319/
[12] π.χ. https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/opportunities/topic-details/eu4h-2021-pj-13
[13]https://www.ecdc.europa.eu/en/infectious-diseases-public-health/hiv-infection-and-aids/communication
[14]https://ec.europa.eu/health/non_communicable_diseases/steeringgroup_promotionprevention_en