Οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στη βιομηχανία των αερομεταφορών είναι τεράστιες. Ο Απρίλιος του 2020 παρουσιάζει μείωση στις πτήσεις της τάξης του 66% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της IATA (International Air Transport Association), οι απώλειες για τον κλάδο μπορεί να φτάσουν ακόμα και τα 290 δισ. ευρώ παγκοσμίως.
Σύμφωνα με την οδηγία 2008/101/ΕΚ, οι αεροπορικές δραστηριότητες εντάσσονται στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο της εν λόγω οδηγίας προβλέπεται ειδικό αποθεματικό για ορισμένους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών.
Ωστόσο, εν όψει της εφαρμογής του συστήματος CORSIA, έχουν ανασταλεί όλες οι πρόσθετες δωρεάν κατανομές δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Ως αποτέλεσμα, δυνητικά ωφελούμενοι αερομεταφορείς βρίσκονται στην εξαιρετικά δυσμενή θέση να είναι αναγκασμένοι να υποβάλλουν δικαιώματα ρύπων, χωρίς η δωρεάν κατανομή να ανταποκρίνεται στη δραστηριότητά τους.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ερωτάται η Επιτροπή:
Προβλέπονται ενέργειες για την άμεση και κατ’ εξαίρεση ενεργοποίηση του ειδικού αποθεματικού, έτσι ώστε να αμβλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στον ήδη επιβαρυμένο κλάδο των αερομεταφορών;
Απάντηση του εκτελεστικού αντιπροέδρου κ. Timmermans εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (στο εξής: ΣΕΔΕ) της ΕΕ για το τρέχον έτος, οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες δικαιούνται δωρεάν κατανομή, η οποία χορηγήθηκε για το 2019 και για το 2020 πριν από την προθεσμία παράδοσης της 30ής Απριλίου 2020 και η οποία δίνει τη δυνατότητα στους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών να συμμορφωθούν. Συνολικά, περίπου 500 φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών έχουν συμμορφωθεί, μεταξύ των οποίων περισσότεροι από 100 εμπορικοί φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών με έδρα εκτός της ΕΕ που εκτελούν πτήσεις εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
Η τελευταία αναθεώρηση της οδηγίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ που αφορούσε συγκεκριμένα τις αεροπορικές μεταφορές, δηλαδή ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2392 για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87(1), κατέστησε σαφές ότι οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών θα λάμβαναν την ίδια ποσότητα δικαιωμάτων με τη δωρεάν κατανομή τους κατά τα έτη 2013-2016· ωστόσο, όριζε ότι θα εφαρμοστεί συντελεστής γραμμικής μείωσης 2,2 % στην εν λόγω κατανομή από το 2021 και μετά, και ότι δεν θα πραγματοποιηθεί νέα κατανομή από το ειδικό αποθεματικό(2).
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή σχεδιάζει περαιτέρω αλλαγές στο ΣΕΔΕ της ΕΕ σύμφωνα με τους ενισχυμένους στόχους για το κλίμα και δεσμεύεται να αυξήσει το μερίδιο των πλειστηριασμών δικαιωμάτων για τις αεροπορικές μεταφορές.
Η οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2392, ορίζει ότι η Επιτροπή εκπονεί μελέτη σχετικά με τη δυνατότητα του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών να μετακυλήσει το κόστος του CO2 στους πελάτες του. Επιπλέον, αναφέρεται συγκεκριμένα στην ανάγκη προσεκτικής εξέτασης του μεριδίου των πλειστηριασμών για τις αεροπορικές μεταφορές στην επικείμενη επανεξέταση.
(1)https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32017R2392
(2)Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται επίσης στις συχνές ερωτήσεις σχετικά με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2392 για την τροποποίηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ για τις αεροπορικές μεταφορές: https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/transport/aviation/docs/faq_aviation_ets_regulation_en.pdf