«Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού και τελικά η ανάταξη των οικονομιών των χωρών- μελών της ΕΕ που πλήττονται περισσότερο από την κρίση θα εξαρτηθεί τελικά από το εάν η θέληση των ηγετών μπορεί αυτή τη φορά να νικήσει οριστικά το φάντασμα της Βαϊμάρης. Η πορεία των πραγμάτων από τώρα και πέρα κρίνει πολλά περισσότερα από την υστεροφημία της Άγκελα Μέρκελ και τη γερμανική κυριαρχία στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ο κορονοϊός μπορεί να είναι τελικά ο καταλύτης που θα κρίνει το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, αυτής της μοναδικής συνύπαρξης που άλλαξε την πορεία του σύγχρονου κόσμου.»
Άρθρο μου στην «Εφ.Συν.»
Η Ιταλία δίνει περιθώριο 10 μέρες στην Ε.Ε. να πράξει τα δέοντα, αλλιώς θα κινηθεί μόνη της, ένας Θεός ξέρει πώς. Η Ισπανία έχει αναλογικά περισσότερους νεκρούς από την Κίνα και τραβάει επίσης το σχοινί. Η Γαλλία στέλνει ασθενείς για νοσηλεία στο Λουξεμβούργο και τη Γερμανία. Εννέα χώρες που αντιπροσωπεύουν το 57% του ΑΕΠ της ευρωζώνης ζητούν επειγόντως να ενεργοποιηθεί, μία και μόνη φορά προτείνει η Λαγκάρντ, ένα σχήμα κοινού δανεισμού της Ε.Ε. για να σωθούν οι άνθρωποι, οι δουλειές, οι επιχειρήσεις και η οικονομία.
Η Γερμανία, όπως αναμενόταν, αρνείται. Είναι βαθιά χαραγμένο στο υποσυνείδητο της γερμανικής κοινής γνώμης ότι η εγγύηση του χρέους χωρών, που δεν φημίζονται για τις οικονομικές τους επιδόσεις, υπονομεύει τη σταθερότητα του νομίσματος. Η Γερμανία έχει βιώσει τραυματικά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Εχοντας ενεργοποιήσει ένα πακέτο που με βάση τους αναλυτές ξεπερνά το 1 τρισ. και, συγκριτικά, σύμφωνα με το «Politico», θεωρείται μεγαλύτερο από το πακέτο στήριξης που διαθέτουν οι ΗΠΑ, η γερμανική οικονομία ετοιμάζεται να αντεπεξέλθει στα νέα δεδομένα που θα δημιουργηθούν στην Ε.Ε. και τον κόσμο στην εποχή μετά τον κορονοϊό.
Ο υπουργός Οικονομικών Σολτς, Σοσιαλδημοκράτης βεβαίως, δεν άφησε καμία αμφιβολία πως η στήριξη που προσφέρει το γερμανικό Δημόσιο στις επιχειρήσεις της χώρας μέσω εξαγοράς μετοχών και εγγυήσεων θα είναι τελικά κερδοφόρα για τη Γερμανία. Η Γερμανία κάνει το κουμάντο της και συγχρόνως οι γερμανικές επιχειρήσεις έχουν όση ρευστότητα χρειάζονται ακόμη και να επεκταθούν εντός Ε.Ε., τώρα που οι επιθετικές εξαγορές με κεφάλαια από τρίτες χώρες πάγωσαν.
Βλέποντας κάποιος την εικόνα από το Βερολίνο μπορεί και να έχει βεβαιότητες. Σίγουρα κανένας όμως δεν έχει βεβαιότητες στις Βρυξέλλες, καθώς η πανδημία δοκιμάζει την αποτελεσματικότητα της Ε.Ε. και μάλιστα έπειτα από μια δεκαετία παράλληλα εξελισσόμενων κρίσεων της κρίσης χρέους και του προσφυγικού. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα που εγείρονται θα κρίνουν άμεσα την πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος στη βάση της μίας και μοναδικής νομιμοποίησης που διαθέτει: της εμπιστοσύνης των πολιτών.
Ερώτημα 1ο: Μπορεί η Ε.Ε. με τη δομή που έχει σήμερα να σχεδιάσει και να εφαρμόσει την πρέπουσα πολιτική και οικονομική απάντηση στη μεγαλύτερη κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο; Η μέχρι σήμερα εξέλιξη δείχνει ότι η Ενωση δεν αιφνιδιάστηκε μόνο από την πανδημία, αλλά αδυνατεί και να την αντιμετωπίσει ως θεσμική οντότητα με όλα τα όπλα που διαθέτει.
Η απελευθέρωση όλων των κονδυλίων του τρέχοντος προϋπολογισμού, γιατί ο προϋπολογισμός 2021-2027 δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, υπέρ της στήριξης των συστημάτων υγείας των κρατών-μελών και η χρήση εργαλείων του προϋπολογισμού και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την ενίσχυση μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ένα κάποιο βήμα, αλλά όχι αρκετό για συνθήκες κατάρρευσης του ΑΕΠ έως και 10% σε ορισμένα κράτη-μέλη.
Ερώτημα 2ο: Πώς θα αντεπεξέλθει η Ε.Ε. απέναντι στις ζώνες επιρροής που δημιουργούν Κίνα και Ρωσία στο εσωτερικό της; Μπορεί το ρωσικό ιατρικό υλικό που έφτασε στην Ιταλία να μην ήταν τελικά τόσο αξιόπιστο, όμως ο συμβολισμός παραμένει.
Οπως και οι σωρηδόν δωρεές της Κίνας σε μάσκες, αποδέκτης των οποίων ήταν και η Ελλάδα. Η Ρωσία και η Κίνα είναι πλέον παρούσες όχι μόνο με επιθετικές επενδύσεις, εκεί όπου τα ευρωπαϊκά κεφάλαια διστάζουν, αλλά και με μια μορφή έμπρακτης αλληλεγγύης που αγγίζει τους πολίτες.
Ερώτημα 3ον: Πόσο γρήγορα μπορούν να δημιουργηθούν δομές της Ε.Ε. που θα εγγυηθούν έγκαιρη απάντηση στην επόμενη πανδημία; Μέχρι στιγμής έγιναν 4 κοινές ευρωπαϊκές παραγγελίες ιατρικού υλικού και έχει εκτελεστεί η μία.
Παράλληλα, στα θεσμικά όργανα, εν μέσω κρίσης, πληροφορηθήκαμε ότι η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία παράγει με ευρωπαϊκές πατέντες ευρωπαϊκά φάρμακα σε τρίτες χώρες, και όχι στην Ε.Ε., και πως όταν χρειαζόμαστε ιατρικά υλικά θα πρέπει να απευθυνθούμε στην Τουρκία και την Κίνα. Ευρωπαϊκός μηχανισμός δέσμευσης υλικών και φαρμάκων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ανάλογος με εκείνον που λειτουργεί στις ΗΠΑ, δεν υπάρχει.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού και τελικά η ανάταξη των οικονομιών των χωρών-μελών της Ε.Ε. που πλήττονται περισσότερο από την κρίση θα εξαρτηθεί από το εάν η θέληση των ηγετών μπορεί αυτή τη φορά να νικήσει οριστικά το φάντασμα της Βαϊμάρης.
Η πορεία των πραγμάτων από τώρα και πέρα κρίνει πολύ περισσότερα από την υστεροφημία της Ανγκελα Μέρκελ και τη γερμανική κυριαρχία στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ο κορονοϊός μπορεί να είναι τελικά ο καταλύτης που θα κρίνει το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, αυτής της μοναδικής συνύπαρξης που άλλαξε την πορεία του σύγχρονου κόσμου.