Συνέντευξη Μαρίας Σπυράκη στο Πρώτο Πρόγραμμα ΕΡΤ
Μαρία Γεωργίου -Βαγγέλης Παπαδημητρίου
Δημοσιογράφος: Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε την αναμενόμενη εν πολλοίς απόφαση του συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για τραγική ολιγωρία. Σας κατηγορεί ότι δεν θέσατε εγκαίρως το θέμα των ευρωπαϊκών κυρώσεων στην Τουρκία κυρία Σπυράκη.
Μ. Σπυράκη:: Κυρία Γεωργίου και κύριε Παπαδημητρίου η αντιπολίτευση θα παρακαλούσα ,αυτές τις δύσκολες ώρες, να κοιτάξει το διεθνές περιβάλλον να δει ακριβώς πως συμπεριφέρεται η Τουρκία και να δει επίσης με υπευθυνότητα τα εργαλεία που διαθέτει Ευρωπαϊκή Ένωση . Και το πιο ισχυρό εργαλείο της που είναι οι κυρώσεις.
Δημοσιογράφος πιστεύετε ότι θα πάμε σε κυρώσεις;
Μ.Σπυράκη: Ένα βήμα τη φορά κάνει ελληνική κυβέρνηση σε αυτή την κατεύθυνση και τώρα ζητάει να υπάρξει ο κατάλογος των μέτρων που θα αναληφθούν από την Ε.Ε σε περίπτωση που έχουμε παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας. Δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Αντιθέτως είχαμε παραβίαση της Κυπριακής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης από την Τουρκία και τότε η Ε.Ε προχώρησε σε ένα κατάλογο κυρώσεων που αφορά πρόσωπα και εταιρείες δραστηριοποιούνται στην παραβίαση της οικονομικής ζώνης της Κύπρου , να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η Τουρκία έχει αχίλλειο πτέρνα, έχει ένα πολύ σοβαρό ζήτημα να αντιμετωπίσει, κι αυτό δεν είναι άλλο από την οικονομική της κατάσταση. Όταν λοιπόν αποκλείουμε πρόσωπα κι εταιρείες από τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά του κόσμου ,όπως έγινε για την παραβίαση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου αυτό καταλαβαίνετε ότι πονάει.
Δημοσιογράφος: Θεωρείτε ότι η ΕΕ θα πάει σε μια απόφαση σκληρή εναντίον της Τουρκίας με αφορμή βεβαίως την Αγιά Σοφία εννοούμε...
Μ. Σπυράκη: Είναι μπροστά από τους υπόλοιπους θεσμούς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε σχέση με την πίεση που πρέπει να ασκηθεί στην Τουρκία. Και γιατί έχουμε ζητήσει να υπάρξει πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ένα ζήτημα που συνάντησε την επιφύλαξη της Ελλάδος, γιατί θέλουμε τη Τουρκία σε ανοιχτό δίαυλο με την Ευρωπαϊκή Ένωση . Ήδη από το 2020 έχουμε περιορίσει κατά πολύ τα προενταξιακής κονδύλια από τον προϋπολογισμό. Όμως αυτά δεν είναι αρκετά ως μέτρα πίεσης. Χρειάζεται μια εξαιρετική κλιμάκωση, για το λόγο αυτό επιτρέψτε μου να πω μόνο ότι επιχειρήσαμε την Παρασκευή και θα περιμένουμε έως και την Τρίτη και ξέρουμε ότι υπάρχει πάρα πολύ καλό κλίμα σε αυτή την κατεύθυνση, να συλλέξουμε υπογραφές συναδέλφων μας από όλους τους πολιτικούς χώρους, πλην της ακροδεξιάς, από όλα τα κράτη μέλη.
Δημοσιογράφος :. Πάντως μέχρι στιγμής είναι πολύ χλιαρή η αντίδραση της Δύσης. Είναι χλιαρή;
Σπυράκη: Αυτή τη στιγμή και παρά το γεγονός ότι σε ανώτατο επίπεδο έχουμε κινητικότητα , όπως η δήλωση του Πάπα, δεν έχουμε μέχρι στιγμής μια συγκροτημένη αντίδραση όσον αφορά την παραβίαση του πλαισίου της UNESCO και της συμφωνίας που έχει Τουρκία με την UNESCO προκειμένου να διατηρήσει το χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Όμως επιτρέψτε μου να πω δύο λόγια γι’ αυτό. Αυτό είναι μία υπόθεση που στην πραγματικότητα ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Η Τουρκία κλιμακώνει την αντιπαράθεση της με την Ευρώπη Και δείχνει ότι γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της , τις συμφωνίες και τις ευρωπαϊκές αξίες. Γι’ αυτό και απευθυνόμαστε με τις επιστολές μας προς τον κύριο Μπορελ, τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για τις εξωτερικές σχέσεις, αλλά και προς την UNESCO.H UNESCO εκείνη η οποία έχει την ευθύνη να διατηρηθεί συμφωνία που έχει κάνει με την Τουρκία και να διατηρηθεί ο χαρακτήρας της Αγίας Σοφίας ως μνημείο παγκόσμιας Πολιτιστικής κληρονομιάς. Να πω μια λεπτομέρεια για τους ακροατές μας που ενδεχομένως τους διαφεύγει Η Αγία Σοφία κτίστηκε πριν το Σχίσμα. Η Αγία Σοφία είναι το Μνημείο όλων των χριστιανών. Η Αγία Σοφία είναι το υπόδειγμα όχι μόνο για να γίνουν εκκλησίες αλλά για να γίνουν και τζαμιά. Η Αγία Σοφία είναι πολύ περισσότερο από ότι ένα σύμβολο του χριστιανισμού. Είναι το σύμβολο του πολιτισμό μας και η UNESCO είναι εκεί για να περιφρουρήσει.
Δημοσιογράφος :. Έχω την αίσθηση ότι τον Ερντογαν δεν τον ενδιαφέρει η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας του και πολύ περισσότερο τον ενδιαφέρει το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι. Και σε αυτό εντάσσει αυτή την απόφαση. Είναι ενδεικτικό ότι αρχηγοί των κομμάτων χαιρέτησαν την απόφαση, ότι οι συμβολισμοί που ακολουθεί είναι κορυφαίοι σ’ αυτό το πολιτικό παιχνίδι που παίζει. Απόφαση λίγες μέρες πριν την επέτειο του πραξικοπήματος, θα λειτουργήσει για πρώτη φορά για προσευχή την ημέρα επετείου της υπογραφής της Συνθήκης Λωζάνης στην οποία επίσης θέλει να αποδόμηση, ακολουθεί αργά αλλά σταθερά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.
Μ. Σπυρακη: Δεν θα διαφωνήσω μαζί σας κυρία Γεωργίου. Ο αναθεωρητισμός που έχει υιοθετήσει Τουρκία εκφράζεται στο ανώτατο δυνατό επίπεδο .Και ταυτοχρόνως μαζί με τον αναθεωρητισμό έχει υιοθετήσει και τη συμπεριφορά του ταραξία σε διάρκεια στην περιοχή. Αυτό όμως είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε από την διεθνή κοινότητα. Και αυτό για το οποίο εργάζεται η Ελλάδα είναι να καταστεί σαφές ότι δεν πρόκειται για ένα ελληνοτουρκικό ζήτημα. Η Αγία Σοφία και ο τρόπος με τον οποίο ο Ερντογαν εργαλειοποιεί το μνημείο δεν είναι μία διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, δεν είναι μία διαφορά ανάμεσα στους χριστιανούς και στους μουσουλμάνους. Είναι μία διαφορά ανάμεσα στο Δυτικό κόσμο και στον Ερντογαν , ο οποίος, Δυτικός κόσμος, πρέπει να υπερασπιστεί τις αξίες και τις συμφωνίες.
Δημοσιογράφος: ;Ανεξαρτήτως θρησκειών θα τολμήσω εγώ, γιατί είπατε πιο μπροστά πολύ σωστά, ότι η Αγιασοφιά δε χτίστηκε μετά το σχίσμα, δεν είναι μόνο ένα μνημείο σύμβολο του χριστιανισμού Είναι ένα σύμβολο όλων των θρησκειών, και για τα τζαμιά
Μ.Σπυρακη: Και για το λόγο αυτό να επανέλθω και στη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Μεσόγειο βλέπετε ότι η ενόχληση και ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται η Τουρκία δεν αφορά μόνο την Ελλάδα ή την Κύπρο της οποίας επιχειρεί να παραβιάσει την αποκλειστική οικονομική ζώνη, αφορά και τη Γαλλία. Δημιουργείται μια κρίσιμη μάζα. Είναι προφανές ωστόσο ότι δεν υπάρχει, τη στιγμή που μιλάμε, η πλειοψηφία των κρατών μελών που θα οδηγήσει σε κυρώσεις. Γι’ αυτό και θα πρέπει η διεθνοποίηση του ζητήματος και αν το θέλετε εξωτερική πίεση προς τις πολιτικές ηγεσίες, η πίεση από τους πολίτες προς τις πολιτικές ηγεσίες, η θεσμική πίεση προς τις πολιτικές ηγεσίες να είναι τέτοια που να οδηγήσει σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, σε ένα κατάλογο κυρώσεων που θα είναι έτοιμος να εφαρμοστεί μόλις η Τουρκία επιχειρήσει να κινηθεί στην κατεύθυνση της παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Δημοσιογράφος: Επειδή σε όλους τους τόνους διαμηνύεται από το υπουργείο Εξωτερικών ότι χρειάζονται χαμηλοί τόνοι εθνική ομοψυχία, δεν έλειψαν και οι δηλώσεις αυτές τις μέρες υψηλών τόνων από στελέχη και βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και υπουργούς. Οι δηλώσεις του κύριου Σαμαρά που μίλησε για την Ευρώπη που κοιμάται και τις χλιαρές αντιδράσεις, ο κύριος Βορίδης που είπε να κάνουμε αντίποινα με το μουσείο του Κεμάλ, δεν θα συζητήσω για τον κύριο Μπογδάνο και τις αναρτήσεις στα social media. Έχετε μία πίεση για υψηλότερος τόνους;
Μ. Σπυράκη : Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει την πολιτική της στιβαρής και σθεναρής αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων. Ειδικά σε ό,τι αφορά την Αγία Σοφία διευκρινίζω ότι η αρμοδιότητα είναι της UNESCO και προς τα εκεί πρέπει να ασκήσουμε πίεση αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βάση των αξιών. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να λειτουργήσουμε στην λογική οφθαλμόν αντί οφθαλμού γιατί και κάτι τέτοιο δεν ταιριάζει σε ένα Δυτικό κράτος όπως η Ελλάδα, Η Ελλάδα υπερασπίζεται το Διεθνές Δίκαιο το οποίο τηρεί και ταυτόχρονα τηρεί τις συμφωνίες. Στόχος είναι να απομονωθεί η Τουρκία με διεθνείς παρεμβάσεις , να καταστεί σαφές πως αυτό που γίνεται βγάζει την Τουρκία από τον δυτικό κόσμο. Αυτό ξέρετε δεν έχει μόνο πολιτικό αντίκτυπο έχει αντίκτυπο στα ταξίδια και στον τουρισμό που τόσο μεγάλη ανάγκη έχει η Τουρκία στην οικονομική κατάσταση που βρίσκεται και θέλω να το λάβετε υπόψη σας, Έχει να κάνει με τις διεθνείς συμφωνίες που συνάπτει Τουρκία έχει αντίκτυπο σε μια σειρά θέματα. Ωστόσο για να μη βλέπουμε τα πράγματα μόνο από την πλευρά μας πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό και σοβαρό ότι ο κύριος Δένδιας ζητά τον κατάλογο των κυρώσεων δίπλα, να τον έχουμε έτοιμο, και σήμερα θα το κάνει αυτό και στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών . Είναι απαραίτητο να λειτουργούμε με σύνεση, να λειτουργούμε με όπλο το Διεθνές Δίκαιο. Είναι απαραίτητο η Τουρκία να γνωρίζει ότι δεν είμαστε Κύπρος, είμαστε μια χώρα με πολύ ισχυρή αποτρεπτική ικανότητα. Είναι απαραίτητο ταυτόχρονα η διεθνής κοινή γνώμη να ξέρει ότι ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας και ο ρόλος του ταραξία στην περιοχή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός από τον πολιτισμένο κόσμο.